اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

«مگر عرضه گوشت قرمز چرخ کرده، به‌صورت آماده در فروشگاه های عرضه مواد پروتئینی شهر، ممنوع و غیر مجاز نیست؟ پس چرا در تعداد زیادی از فروشگاه‌ها، به راحتی گوشت چرخ‌کرده آماده در یخچال‌ها چیده‌اند و به مشتری متقاضی، می‌فروشند و هیچ کس هم هیچ نظارتی ندارد و هیچ برخوردی نمی‌کند؟ مگر بازرسان دام پزشکی بر فعالیت فروشگاه‌های پروتئینی، نظارت ندارند؟ پس چرا همچنان شاهد عرضه گوشت چرخ کرده آماده که معلوم نیست از ترکیب چه چیزهایی به دست آمده، در قصابی ها هستیم؟»
 

این پیام یکی از مخاطبان صفحه حرف‌ مردم است که به دلیل اهمیت اش، برای آگاهی بیشتر و رسیدن به پاسخ سوالات  به عنوان مشتری همراه با بازرسان سازمان دام پزشکی  به سراغ چند فروشگاه عرضه مواد پروتئینی در شهر رفتیم تا ماجرا را از نزدیک ببینیم و رصد کنیم و در صورت لزوم، برخوردهای قانــونی صورت بگیرد.
تفاوت قیمت چشمگیر، بین گوشت آماده و گوشتی که جلوی چشم چرخ می‌شود
مقصد نخست، یکی از قصابی های میدان استقلال است. وارد قصابی می شوم و از فروشنده می پرسم گوشت چرخ کرده دارید؟ بی معطلی می گوید: «بله، هم آماده داریم و هم می‌توانم برایتان چرخ کنم. چرخ کرده آماده، کیلویی 75هزارتومان است اما اگر دلتان می خواهد گوشت را جلوی چشم تان چرخ کنم، باید برای خرید هرکیلو 96 هزار تومان بپردازید!» وقتی متعجب، دلیل این تفاوت قیمت 21هزارتومانی را می‌پرسم، توضیح می‌دهد: «گوشت چرخ کرده آماده، در طول زمان و با چرخ کردن خرده گوشت‌های هرروز و مخلفات آماده می‌شود ولی گوشتی که الان برایتان چرخ می کنم، گوشت بدون استخوان و بدون چربی یک‌تکه است.» با خودم فکر می‌کنم در این شرایط دشوار اقتصادی، بیشتر مشتریان وقتی با اختلاف قیمت 21 هزار تومانی مواجه می شوند، به احتمال زیاد ترغیب به خرید گوشت چرخ کرده آماده می شوند. به سراغ یکی دیگر از قصابی‌های شهر می روم و سینی‌های گوشت چرخ کرده آماده، درون یخچال‌ها توجهم را جلب می‌کند. از فروشنده می پرسم گوشت چرخ کرده، کیلویی چند؟ پاسخ می‌دهد: 35هزارتومان! و وقتی حیرتم را می‌بیند، توضیح می‌دهد: «البته به همراه گوشت، مقداری دنبه و سنگدان و قلوه‌ هم ، چرخ و ترکیب شده است!» یک علامت سوال در ذهنم شکل می‌گیرد که با این توصیف و این قیمت، چند درصد از این ترکیب، واقعا گوشت قرمز است؟
کشف گوشت‌ چرخ‌کرده مشکوک به‌همراه بازرسان دام پزشکی مشهد
روز بعد  به همراه بازرسان دام پزشکی مشهد، برای کشف موارد مشابه به سمت فروشگاه‌های مواد پروتئینی شهر راه می افتیــم و اولین جایی که وارد می شویم، یک قصابی حوالی سه راه فلسطین است. بازرس به ویترین یخچال که دو بسته بزرگ گوشت چرخ کرده آماده در آن دیده می شود، اشاره می‌کند و می گوید: این گوشت‌ها را بیرون بیاورید. این ها چیست؟ مگر خبر نداری عرضه گوشت چرخ کرده آماده، غیرقانونی است؟ سپس بازرس که با دستکش، گوشت را بررسی کرده، به رنگ و بوی گوشت مشکوک می شود و می پرسد: چرا این گوشت بو می دهد؟ باید برای نمونه گیری به آزمایشگاه برود. قصاب اصرار دارد که این گوشت سرچرخ است؛ فقط همین! بازرس تاکید دارد که این گوشت چرخ کرده قابلیت مصرف ندارد، ضمن این که اقلامی غیر از گوشت، با آن مخلوط است. این گوشت باید به آزمایشگاه برود و اگر جواب آزمایش، تشخیص مرا تایید کند، فروشگاه شما به عنوان عرضه کننده کالای فاسد و تقلبی پلمب خواهد شد. سپس بازرس سراغ فریزرهای وسط فروشگاه می رود و با دیدن محتویات، از فروشنده سوال می کند داخل این نایلون چیست؟ فروشنده توضیح می‌دهد: این تکه های اضافه گوشت و مخلفات را برای سگ ها داخل نایلون گذاشته ایم. بازرس با عصبانیت می پرسد شما غذای سگ را داخل فریزر گوشت ها نگهداری می کنید؟ این جاست که فروشنده ساکت و گوشت‌های چرخ کرده به آزمایشگاه دام پزشکی، ارسال می شود.
مواد ترکیبی با گوشت و چرخ‌های آلوده، 2 دلیل مهم ممنوعیت
«دکتر شهرام کرباسی» مسئول واحد نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره شبکه دام پزشکی مشهد در این باره و در گفت و گو با خراسان‌رضوی توضیح می‌دهد: «فروش گوشت چرخ کرده آماده در قصابی ها غیرمجاز است و مشتری باید گوشت قرمز را خودش انتخاب کند و سپس برایش چرخ کنند. به مشتریان اکیدا توصیه می کنیم گوشت چرخ کرده آماده از فروشگاه‌ها تهیه نکنند، چون ما واقعا نمی توانیم 24 ساعته بالای سر  افراد مشغول در این صنف باشیم. موادی که حین چرخ کردن به گوشت اضافه می شود و کثیف و غیربهداشتی بودن چرخ‌گوشت‌ها، دو دلیل بسیار مهم ممنوع و غیرقانونی بودن عرضه گوشت چرخ کرده آماده در فروشگاه‌هاست. ترکیب کردن دنبه و سنگدان و قلوه، با چرخ گوشتی که گوشت و چربی لای چرخ دنده هایش باقی مانده و فساد باکتری‌ها، موجب آلودگی و بیماری است. طی سال، صدها پرونده در این خصوص تشکیل می شود و متخلفان را به دادگاه و دادسرا معرفی می کنیم و قاضی پرونده متناسب با تخلف، افراد متخلف را جریمه می کند، منتها همه این‌ها باز هم 100 در صد بازدارنده نبوده و نیست. بازرسان ما برای نظارت و بازرسی می روند و با متخلفان برخورد می کنند؛ اما باز آش همان آش و کاسه همان کاسه است.»
موثرترین راهکار، خودداری مردم از خرید
کرباسی، راهکار نهایی و موثر برای برچیده شدن بساط فروش گوشت چرخ کرده آماده را، خودداری مردم از خرید می داند و می گوید: «موثرترین راهکار این است که مردم، گوشت چرخ کرده آماده خریداری نکنند. اگر هم اصرار بر خرید دارند، فقط سراغ گوشت های چرخ کرده دارای کد پروانه بهداشتی بهره برداری از دام پزشکی بروند، زیرا در دیگر گوشت های چرخ کرده آماده مشخص نیست چه اقلامی اضافه شده است و ممکن است ترکیبات غیرمجاز باشد که مصرف آن برای سلامتی مضر است. هر روز از صبح تا 10 شب از سوی ما بازدید و بازرسی انجام می شود اما 12 هزار واحد صنفی از جمله آشپزخانه ها، گوشت فروشی ها، قصابی‌ها و مرغ فروشی ها در شهر فعال است و ما نمی توانیم 24 ساعته 10 هزار نفر برای بازرسی استخدام کنیم  و عملا از پس آنان برنمی آییم و مردم و رسانه ها باید پای کار بیایند.» در ادامه گفت و گو، «دکتر احمد شریعتی»، مدیر کل دام پزشکی استان ضمن تشکر از حساسیت روزنامه خراسان رضوی روی مواردی که با بهداشت و تغذیه مردم سر و کار دارد، می گوید: «خود من حتما به‌زودی چند تیم بازرسی برای بررسی و برخورد جدی با این موضوع به قصابی های سطح شهر اعزام خواهم کرد و درباره این موضوع، جلسه ای جدی با بخش های مرتبط در دام پزشکی تشکیل خواهم داد تا گوشت چرخ کرده آماده بدون کد بهداشتی، از فروشگاه های سطح شهر، کاملا حذف شود.»