اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

کارشناس بررسی و مراقبت بیماری های زنبور عسل و کرم ابریشم اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی گفت: با توجه به اینکه بیماری های کرم ابریشم درمان ندارند و استفاده از دارو عملی نمی باشد، مهمترین اصل در جلوگیری از شیوع بیماری ها رعایت اصول بهداشت و عملیات پیشگیری است.

دکتر محمدرضا شریعتی گفت : به این منظور ، نوغانداران همه اماکن و وسایل پرورشی را باید قبل از شروع هر مرحله پرورش و پس از پایان پرورش ضدعفونی کنند .

وی با اشاره به بیماری های رایج نوغانداری و روش های کنترل آن بیماری فلاشری ( با نام محلی سیاه میر ) را از بیماری های رایج در کرم ابریشم ذکر و علایم آن را اشتهای ضعیف، کندی رشد و چروکیدگی پوست بدن، از دست رفتن قابلیت ارتجاعی و کشیدگی پوست، اسهال و استفراغ، مشاهده حالت زنجیری در مدفوع، سفت شدن قسمت سر و سینه کرمها و سیاه شدن کرم های مرده بیان کرد.

دکتر شریعتی افزود: راه های شیوع این بیماری، ضد عفونی ناقص، تفریخ نادرست تخم نوغان، نوسان درجه حرارت، استفاده از برگ های نامطلوب مانند برگهای خیس یا گرمازده، پلاسیده و خاک آلود، عدم تهویه در محیط پرورش، تعداد بیش از حد کرم ها و برگ دهی خیلی کم یا خیلی زیاد، انباشته شدن فضولات در بستر پرورش و ایجاد ضربه و صدمه در طول عملیات پرورش است.

وی گفت : ضدعفونی صحیح، جابجائی مناسب تخم نوغان از محل خرید تا محل تفریخ و انجام عملیات صحیح و استاندارد در تفریخ، تامین و حفظ حرارت و رطوبت مناسب در تمام طول پرورش، تغذیه با برگ های مطلوب، رعایت اصول بهداشت در پرورش، اجتناب از ایجاد صدمه و زخم در بدن کرم، جمع آوری و انهدام کرمهای بیمار و نگهداری صحیح برگ توت از راه های کنترل و پیشگیری بیماری فلاشری است.

دکتر شریعتی، بیماری گراسری ( با نام محلی زرد میر ) یکی دیگر از بیماری های کرم ابریشم است که ایجاد برآمدگی در محل اتصال بندهای بدن کرم، نازک، درخشنده و شکننده شدن پوست بدن کرمها، تحرک بیش از حد و مشاهده تعدادی از کرم های بیمار در لبه های بستر پرورشی ، خروج مایع شیری رنگ از بدن کرم های بیمار پس از ترکیدن از علایم این بیماری است.

وی ، ضدعفونی ناقص، تغییرات ناگهانی شرایط محیط مانند درجه حرارت، وجود رطوبت بیش از حد در محیط پرورش و برگ ها، استفاده از برگ های با کیفیت نا مطلوب، تغذیه لاروها با برگ های مرطوب و لطیف، تراکم بیش از حد لاروها، استفاده از برگ های تخمیر شده ( گرما زده و ترش شده ) و آلوده و تهویه نامطلوب را مهمترین راه های شیوع بیماری گراسری برشمرد.

او درخصوص راه های کنترل و پیشگیری این بیماری تاکید کرد : انجام ضدعفونی صحیح، تغذیه کرمها با برگ های مطلوب، حفظ و تامین حرارت و رطوبت درحد مناسب، مدیریت صحیح پرورش در زمان خواب و بیداری و تنیدن پیله، فراهم کردن سطح کافی بستر پرورش و ایجاد تهویه، جمع آوری و انهدام سریع کرمهای آلوده، استفاده از مواد ضد عفونی کننده در پیشگیری از بیماری بسیار حایز اهمیت است.

کارشناس بررسی و مراقبت بیماری های زنبور عسل و کرم ابریشم اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه موسکاردین ( با نام محلی نقلک، گج میر) نیز از بیماری های رایج در صنعت نوغانداری است، علایم این بیماری را از دست رفتن اشتها و سستی و بی حالی در مراحل اولیه، ظهور خال ها و لکه های روغنی روی سطح بدن، نرم شدن مدفوع ، استفراغ و بدنبال آن مرگ، بدن لاروهای مرده سفت شده، و توسط قارچ پوشیده شده و به صورت یک تکه گچ به رنگ سفید بیان کرد.

وی ضدعفونی ناقص، بالا بودن درجه حرارت و رطوبت محل، افزایش رطوبت بستر ، ایجاد آلودگی از توتستان های آلوده، عدم رعایت بهداشت در طول پرورش را راه های شیوع بیماری موسکاردین و راههای کنترل و پیشگیری را ضدعفونی صحیح اماکن و وسایل پرورشی ، برقراری تهویه مناسب، کاهش تراکم کرمها در سطح بستر و کاهش ضخامت برگ دهی در بستر، سوزاندن کرمهای آلوده، استفاده از محلولهای قارچ کش، کاهش حرارت و رطوبت محیط پرورش دانست.

وی با اشاره به مسمومیت غذایی کرم ابریشم در صنعت نوغانداری ادامه داد : ظهور حرکات عصبی در سر و سینه کرم های مسموم، اسهال و استفراغ شدید بدن کرم ها، بالا نگه داشتن سر و سینه کرم های مسموم از علایم مسمومیت بوده و راه های ایجاد مسمومیت نیز استفاده از برگ های ناشناخته و یا آلوده به سموم شیمیائی و حشره کش ها، احداث توتستان در مجاورت کارخانجات صنعتی، معادن ، سمپاشی باغات و مزارع مجاور در مسیر باد به سمت توتستان است.

دکتر شریعتی تاکید کرد: اطمینان از عدم آلودگی برگ ها به سموم از طریق آزمایش آنها با تعداد کمی از کرمها قبل از تغذیه کامل، برگ دهی سریع با برگ های تازه و لطیف پس از مشاهده علایم مسمومیت به منظور کاهش تلفات از مهمترین راههای کنترل و پیشگیری از مسمومیت کرم های ابریشم است.

دکتر شریعتی از نوغاندارن استان درخواست نمود در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک و یا آلوده به بیماری با شبکه های دامپزشکی در سطح استان تماس برقرار کنن و یا موارد را به سامانه پیامک 300001512 اطلاع رسانی کنند.