اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

خراسان شمالی یکی از قطب دامپروری در کشور است که بسیاری از مردم از جمله روستاییان و عشایر در این استان مشغول پرورش و تولید دام هستند.

به گزارش ایسنا، گوشت و شیر از جمله محصولاتی است که برای یک دامدار تبدیل به ارزش افزوده میشود اما در کنار آن پشم نیز از دیگر محصولات تولیدی دام است که می‌تواند به اقتصاد یک دامدار کمک کند.

اما چند سالی است که فروش این محصول در خراسان شمالی به شدت رکود پیدا کرده است، بطوری که بسیاری از دامداران پشم‌های چیده شده را دور می‌ریزند.

قیمت برخی از پشم‌های چیده شده به قدری پایین است که حتی صرف نمی‌کند چیده شود

احمد داوطلب مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه سرمایه دامی این استان حدود دو میلیون راس است، گفت: بر طبق  این تعداد دام موجود حدود سه هزار 130 تن پشم در سال در خراسان شمالی تولید می‌شود.

وی با بیان اینکه قیمت پشم خریداری شده نه تنها در این استان بلکه در کشور نیز پایین است، افزود: قیمت برخی از پش‌های چیده شده به قدری پایین است که حتی صرف نمی‌کند چیده شود و گاهی اوقات تعدادی از دامداران اقدام به دور ریختن پشم‌های چیده شده می‌کنند.

وی ادامه داد: اما از آنجایی که عدم چیدن پشم‌ها برروی سلامتی دام تاثیرگذار خواهد بود، دامدار مجبور است تا به منطور مبارزه با انگل‌های دامی و رعایت بهداشت دام نسبت به چیدن پشم اقدام کند.

داوطلب اظهار کرد: از سوی دیگر پشم تولید شده خراسان شمالی با توجه به نژاد دامی موجود در استان(کردی، افشاری و مغانی)، از کیفیت لازم برخوردار نیست و این امر نیز بر روی قیمت این محصول تاثیرگذار است.

به گفته وی، پشم دام‌هایی با نژاد کرمانی و بلوچی از کیفیت خوبی برخوردار هستند.

وی خاطرنشان کرد: پشم های تولید شده در خراسان شمالی ضخیم هستند و بیشتر برای استفاده در تولید کالاهایی همچون قالی قابلیت استفاده را دارد.

این مقام مسئول تصریح کرد: از سوی دیگر واردات نخ نیز از دیگر علل پایین آمدن قیمت پشم نه تنها در این استان بلکه در کل کشور شد.

طرح‌هایی برای افزایش ارزش افزوده پشم به دستگاه‌ها ارائه شد اما اقدام خاصی انجام نشد

حسن علمی محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی در ادامه با تاکید بر اینکه هنوز بازار فرش از بین نرفته است، گفت: فقط ذائقه مردم برای استفاده از پشم در استان‌های خراسان شمالی، جنوبی، رضوی، سمنان و مازندران تغییر یافته است.

وی افزود: در گذشته مقدار زیادی از پشم تولیدی در تولید محصولاتی همچون لحاف، تشک استفاده می‌شد اما در حال حاضر این کالا از محصولات دیگری همچون لایکو و ... استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری پشم از کیلویی 100 تومان شروع می‌شود و به پنج هزار تومان نیز می‌رسد، ادامه داد: یکی از عللی که پشم تولیدی در خراسان شمالی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، آن است که قطر پشم بیش از 35 میکرون است و از سوی دیگر پشم تولیدی رنگی است و زمان رنگ رزی رنگ به خود نمی‌گیرد.

علمی توضیح داد: پشم‌های قرمز رنگ در فرآیند رنگ رزی فقط رنگ قرمز را به خود جذب می‌کند و پشم‌های با رنگ سیاه فقط رنگ سیاه را به خود جذب می‌کند و پشم سفید است که قابلیت رنگ کردن به انواع رنگ‌ها را دارد.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر درون پشم‌های خراسان شمالی ژار(خر مو) وجود دارد و زمانی که آن وارد پشم می‌شود، به هیچ عنوان رنگ نمی‌گیرد.

به گفته وی، در زمان‌های گذشته پشم منطقه خراسان فقط برای گبه بافی و نمد بافی استفاده می‌شد.

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر برخی از دامداران مقداری از پشم موجود بر روی بدن دام را با اسپری‌هایی که دارای رنگ شیمیایی است، رنگی می‌کنند که این مواد مانع جذب رنگ پشم به هنگام انجام عملیات رنگرزی می‌شود و به همین دلیل بسیاری از کارخانه‌های تولید نخ از خریداری این گونه پشم‌ها خودداری می‌کنند.

وی تصریح کرد: همچنین طول و قطر الیاف در ناحیه گردن، شکم و گرده دام متفاوت است و بسیاری از دامداران به هنگام چینش این پشم‌ها را با یکدیگر مخلوط می‌کنند که این امر موجب پایین آمد کیفیت پشم و قیمت آن می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه تاکنون طرح‌های مختلفی برای استفاده از پشم و بالا بردن ارزش اقتصادی آن مطرح شده است، توضیح داد: یکی از این طرح‌ها استفاده از پشم برای تولید مواردی همچون کف خودرو و ... بوده که حتی با ایران خودرو و سایپا نیز وارد مذاکره شده‌ایم.

علمی تصریح کرد: به استانداری خراسان شمالی نیز طرح راه‌اندازی استحصال چربی پشم دام نیز ارائه شد که این چربی از آب پشم‌های شسته شده پشم به دست می‌آید و در ایران چنین کارخانه‌ای وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه در پشم دام چربی به نام لالوئین وجود دارد، گفت: از این چربی برای استفاده از لوازم آرایشی و صنعت چسب‌سازی استفاده می‌شود.

وی افزود: این پیشنهاد به استانداری داده شد و آن‌ها قول دادند تا جایی که امکان دارد از این طرح حمایت می‌شود اما در حال حاضر طرح رها شده است.

به گفته وی، طرح تولید موکت پشمی که در کشورهایی همچون افغانستان از آن استفاده زیادی می‌شود نیز ارائه شده است اما اتفاق خاصی در این خصوص نیز تاکنون نیفتاده است.

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی تاکید کرد: با توجه به اینکه اقدام چندانی برای اجرای این طرح‌ها در این استان انجام نشده است و برای اینکه ارزش اقتصادی پشم‌های تولید شده در این استان افزایش یابد باید به دامداران آموزش داده شود که پشم ها را با یکدیگر مخلوط نکنند و از سوی دیگر پشم چین های ماهر در استان تریبت شوند.

میزان صادرات پشم از خراسان شمالی کاهش یافته است

دکتر ابراهیم تقوایی رئیس اداره قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه میزان صادرات پشم از این استان کاهش داشته است، گفت: میزان صادرات پشم طی سال گذشته از این استان 162 هزار کیلوگرم بوده، این درحالیست که این رقم طی سال 95، 246 کیلوگرم بوده است.

وی خاطرنشان کرد: میزان صادرات پشم از این استان کاهش یافته است، این درحالیست که تعداد دام‌های موجود در این استان ثابت بوده و هیچ روند کاهشی در آن وجود نداشته است.

وی تصریح کرد: یک میلیون دام قابل پشم چینی در این استان وجود دارد که اگر این تعداد دام در نظر گرفته شود قابلیت تولید یک میلیون و 200 هزار کیلوگرم پشم در این استان وجود دارد.