اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

در این اطلاعیه که تحت عنوان «توصیه های عملی در مورد زمستان گذرانی کندوهای زنبورعسل» تدوین شده؛ آمده است:

1- از گذاشتن شانهای خالی و نیمه پر، جهت آذوقه ی زمستانی جداً پرهیز کنید.

2- متراکم کردن فضای داخلی کندو: فضای داخل کندو را با موادی از قبیل روزنامه، برگ خشک درختان و گونی های پلاستیکی پر کنید تا فضای داخل کندو کاملاً تنگ و متراکم شود.

3- داخل کندو نباید به هیچ عنوان خیس و مرطوب باشد. یعنی زنبوردار می بایست سعی کند تا مانع نفوذ نزولات آسمانی به داخل کندو شود. به یاد داشته باشید که رطوبت داخل کندو یکی از عوامل مهم تلفات زمستانه ی زنبورعسل است.
5- سوراخ پرواز کندو را در فصل زمستان کوچک تر کنید.

6- توجه کنید که گرده و عسل به اندازه ی کافی در داخل کندو وجود داشته باشد. بدین صورت که به ازای هرشان زنبور، یک شان عسل بعنوان آذوقه در نظر می گیرند. البته بسیار بهتراست یک شان عسل بصورت مازاد نیز در جلو آخرین شان زنبوران قرار داد.

7- کندوها را به همدیگر چفت کنید در غیر اینصورت در فضاهای خالی و وسط کندوها جریان هوا بوجود آمده و موجب سرمای داخل کندو می شود.

8- انتخاب محل استقرار کندوها خیلی مهم است. سوراخ پرواز نباید در مسیر و جهت وزش باد قرارگیرد. در زمستان باد که از سمت شمال ایران می وزد جمعیت کندو را بیشتر آزارمی دهد. بادهای موسمی و محلی بزرگترین و خطرناکترین آفت زنبور عسل هستند. زنبورعسل شدیدترین سرما را تحمل می کند اما کوچکترین جریان باد، تعادل و شرایط داخل کندو را به هم می زند.

9- اگر تصمیم گرفته اید کندوها را در فضای باز مستقر کنید، حتما" آنها را با مواد و وسایل مناسب ایزوله کنید، تا نزولات آسمانی نتواند به داخل کندو نفوذ کند.

سعی شود کندوها را در یک ردیف سه تایی یا چهار تایی در مقابل دیواری که رو به جنوب بوده و خورشید بیشترین ساعات تابش نور را دارد مستقرکنید و سپس بوسیله ی یک نایلون بزرگ به غیر از سمت و ضلع جلویی کندوها، سایر قسمت ها را کاملاً پوشش دهید. این کار ضمن جلوگیری از جریان هوا، باعث حبس هوای داخل نایلون نیز می شود. ثانیاً در اثر بازگشت و انعکاس امواج و مقدار انرژی نور خورشید که در طول روز در دیوار ذخیره شده باعث گرمی و ملایمت هوای اطراف خواهد شد. دیوار و زمین در مقابل امواج نور خورشید به عنوان آینه عمل می کنند.

10- سوراخ پرواز کندوها نباید به هر دلیلی در طول زمستان بسته شود. چون علاوه بر امکان خفگی جمعیت، تهویه داخل کندو نیز سخت می شود. همچنین در بعضی از روزهای گرم زمستان بعضی زنبوران از فرصت گرمایی طول روز استفاده کرده و بلافاصله پرواز مدفوع را انجام می دهند. ضمناً در صورت باز بودن سوراخ پرواز بخارات حاصل از تنفس زنبوران از کندو خارج می شود.

11- اگر فضای بسته را جهت زمستان گذرانی کندوها در نظر گرفته اید، حتماً به گردش جریان هوا و تهویه آن محیط توجه کنید. دمای محیط بسته و مسقف نباید از 8 درجه سانتیگراد بالاتر رود.

12 - زنبورستان باید در طول زمستان گذرانی آفتاب گیر باشد. بعبارت دیگر سوراخ پرواز کندوها را باید در جهتی قرار داد که بیشترین ساعات تابش نور خورشید را داشته باشد.

13- کندوها را طوری در زنبورستان مستقر کنید که جهت سوراخ پرواز با شیب زمین منطبق باشد. منظور اینست که در صورت نفوذ آب باران و برف به داخل کندو، آب به آسانی بتواند از سوراخ پرواز تخلیه شود.

14- از باز و بسته کردن درب کندو در طول زمستان جدا" خوداری کنید.

15- یکی از وظایف هر زنبوردار بعد از بارش برف در زمستان، تمیز کردن برف اطراف کندو و خصوصا" سکوی سوراخ پرواز است. اگر برف سکوی پرواز ، تمیز نشود در طول شب برف یخ بسته و باعث انسداد سوراخ پروازخواهد شد.

امیدوار است نکات و تجربیات فوق، بتواند برای زنبورداران محترم مفید و موثر واقع شده و شاهد کاهش تلفات کلنی های زنبورعسل در فصل زمستان در کشورمان باشیم.