اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

دکتر برات الله زیدابادی، رئیس شبکه دامپزشکی سبزوار، گفت: شیر یکی از تولیدات مهم دامی است که بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص داده و به دلیل دارا بودن مواد مغذی، ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺷﺪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﺎﮐﺘﺮﯼ ﻫﺎست ﻭ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. بنابراین آلودگی آن، سلامت جمعیت زیادی از جامعه‌ی انسانی را به خطر می اندازد.

وی، در خصوص بهداشت شیرخام، بیان داشت: بهداشت و سلامت شیر خام از روستاها و دامداری‌ها شروع شده و تا مراکز جمع آوری شیر ادامه می‌یابد، لازم به ذکر است، سلامت شیر به عواملی از جمله؛ سلامت دام، جایگاه دام، روش دوشش شیر (با دست یا با ماشین) و ظروف شیر، بستگی دارد.

زیدآبادی، گفت: با شناخت عوامل موثر در بالا بردن کیفیت شیر و جلوگیری از فاسد شدن آن نظیر بهداشت دام، نحوه دوشش، صاف کردن، سرد کردن سریع شیر، بهداشت وسایل شیر دوشی، تانکر های حمل شیر و آب مورد استفاده در دامداری ها جهت شستشوی وسایل شیر دوشی، می توان مانع از فاسد شدن آن شد.

رئیس شبکه دامپزشکی سبزوار، در ادامه به اصول و ضوابط بهداشتی در کنترل بهداشتی شیرخام، اشاره نمود و اظهار داشت:

1-شیرخام باید دارای طعم و بو و مزه طبیعی مخصوص به خود بوده و عاری از هر گونه طعم و بو و مزه نامطبوع باشد.

2-رنگ طبیعی شیر خام سفید صدفی یا خامه ای و بعضی اوقات متمایل به زرد است.

3-شیر در زمان خروج از پستان سالم، معمولاً یا عاری و یا دارای حداقل میکروب­ های غیربیماری زا می‏ باشد.

4-دمای شیر در زمان خروج از پستان در حدود 37 تا 38 درجه سانتیگراد است، اگر این شیر با همین دما به مدت کوتاهی باقی بماند به سرعت باکتری­ های موجود در آن تکثیر یافته و لاکتوز شیر تبدیل به اسید لاکتیک می­شود و شیر به سرعت ترش می­گردد، که غیر قابل استفاده و پاستوریزه شدن می ­شود. بنابراین شیر باید در این مدت کوتاه تا 4 درجه سانتیگراد سرد گردد.

5-شیر گاوهایی که تحت درمان دارویی قرار گرفته­ اند باید حداقل تا پایان مدت زمان تعیین شده در دستورالعمل دارو و مطابق با توصیه دکتر دامپزشک، با سایر شیرها مخلوط نگردد.

6-برای این که به تب مالت و سل دچار نشوید حتما" از شیر پاستوریزه استفاده کنید.

7-در صورت عدم دسترسی به شیر پاستوریزه حتما شیر خام را قبل از مصرف بجوشانید. با پاستوریزه کردن شیر، درصد انتقال آلودگی ها از شیر به انسان کاهش می یابد.

8-نمی توان دام بیمار مبتلا به بروسلوز( تب مالت) را از روی ظاهر شناسایی کرد پس باید هر دام را آلوده فرض کنید و شیر را به صورت پاستوریزه مصرف کنید.

9-دامداران، قبل از دوشش شیر بایستی پستان دام را با آب گرم و صابون شستشو داده و با حوله یا دستمال تمیز خشک کنید.

10-قبل از شیردوشی باید شستشو، خشک کردن پستان گاو و ضدعفونی کردن آن به خصوص سرپستانک ها انجام گیرد.

11- دامداران، از خوابیدن دام بلافاصله بعد از دوشش جلوگیری نمایید زیرا مجرای پستان باز است و امکان ورود آلودگی و ایجاد ورم پستان و کاهش مقدار تولید شیر و کاهش کیفیت شیر در دام وجود دارد.

در پایان متذکر می شویم: ایجاد محیط بهداشتی و مناسب جهت نگهداری دام از عوامل مهم تولید شیر سالم می باشد.