اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

پدافند غیر عامل به معنی انجام اقدامات پیشگیرانه و دفاعی به صورت غیر مسلحانه به منظور کاهش اسیب پذیری منابع و زیرساخت های کشور و حفاظت از این منابع در برابر اقدامات تهدید امیز احتمالی دشمن بوده و یکی از مهمترین زیر ساخت های هر کشور منابع تامین غذای ان کشور و از جمله صنعت پرورش دام و طیور و صنایع وابسته به دام (کشتارگاه ها ، سردخانه های مواد غذایی و...) می باشد.

با این تعریف می توان گفت که اقدامات و فعالیت های دامپزشکی مصداق عینی و واقعی پدافند غیرعامل می باشد.

 بیماری های مشترك بین انسان و حیوان در طول تاریخ بشریت همواره بعنوان یکی از راحترین و ساده ترین راه های انتشار عامل بیماری در جامعه انسانی در زمان جنگ های مختلف تاریخ استفاده شده اند و لازم به         یاد آوری است كه امروزه از عوامل بیماری های مشترك بین انسان و دام برای تهیه انواع سلاح ها  و بمب های بیولوژیك استفاده می شود، به صورتیكه طبق گفته دانشمندان، تمامی بمب های بیولوژیك بجز یك مورد، از عوامل بیماریزای مشترك بین انسان و حیوان ساخته شده اند.

 از طرف دیگر در كشور ما صنعت دام و طیور بعنوان دومین سرمایه ملی و مولد بعد از صنعت نفت محسوب می شود به نحوی كه اشتغال بیش از 25 % جمعیت ایران  از این طریق تامین می شود. اهمیت حفظ و حراست از این سرمایه زمانی بیشتر نمایان می شود كه می بینیم از لحاظ جغرافیائی، ایران بیشترین همسایه ها را دارد و در این بین كشورهای بحران زده ای هستند كه اغلب با مشكلات بهداشتی درگیر بوده و  می توانند به عنوان تهدید بهداشتی برای صنعت دام و طیور كشور محسوب می شوند؛ لذا دشمن براحتی می تواند با شیوع میكروب یك بیماری دامی یا حتی یك بیماری مشترك بین انسان و دام در جمعیت دام و طیور كشور براحتی اقتصاد و بهداشت كشور را تحت شعاع قرار داده وكشور را دچار بحران نماید .

بروز بیماری ها و وقوع تلفات در واحدهای صنعتی پرورش حیوانات از چند منظر حائز اهمیت است :

اول از بعد اقتصادی؛  بالطبع ساخت تاسیسات صنعتی پرورش حیوانات با ظرفیت های بالا و تامین غذای بالانس شده و مورد نیاز حیوانات نیازمند هزینه های گزافی  است كه بروز بیمای ها و افت وزن یا ایجاد تلفات در این واحد ها ضررهای هنگفت اقتصادی را به صنعت دامپروری یك كشور وارد می كند به عنوان مثال می توانیم به  زیان های اقتصادی ناشی از واگیریهای بیماری آنفلوآنزای طیور در دنیا  اشاره كنیم

دوم از بعد بهداشتی؛ همگی ما شعار قدیمی دام سالم = غذای سالم = انسان سالم را به یاد داریم یعنی برای اینكه جامعه انسانی سالم و كار آمدی داشته باشیم نیاز به غذای سالم داریم به همین جهت حفظ سلامت و بهداشت دام و طیور بعنوان یكی از منابع اصلی تامین كننده مواد غذایی انسان ها اهمیت پیدا می كند چرا كه بروز بیماری در واحد ها ی پرورش صنعتی دام و طیور باعث ایجاد فرآورده های نا سالم ازآنها خواهد شد .

و اما چاره چیست ؟

بشر امروزی ناچار است كه برای حفظ بقای خود، رفاه، آسایش، بهداشت و سلامت حیوانات و فراورده های خوراکی و غیر خوراکی حاصل از انها را در رئوس كار خود قرار دهد. از این رو مسئولین كشورها با ایجاد دانشكده های دامپزشكی و سازمانهای دامپزشكی در سراسر دنیا از دامپزشكان خواستند كه از این سرمایه عظیم ملی دنیا حراست نموده تا غذای سالم و بهداشتی برای جمعیت كره زمین تهیه شده و همیشه در دسترس باشد. امروزه در كشور ما ایران، صنعت عظیم دامی بعنوان دومین سرمایه ملی بعد از صنعت نفت محسوب می شود با این تفاوت و این اهمیت كه صنعت دام و طیور كشور یك صنعت مولد است ولی صنعت نفت روز به روز رو به افول و كاهش می باشد.

دامپزشكی برای حراست از این سرمایه عظیم ملی چه در ایران و چه در سایر كشور ها برنامه های گسترده و متنوعی را به اجرا گذاشته كه از جمله مهمترین آنها  به صورت بسیار خلاصه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. -    پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر دام و طیور از طریق انجام واكسیناسیون ، معاینه و معالجه بیماریها
2. -    پیشگیری و مبارزه با انواع بیماریهای مشترك بین انسان و دام
3. -    پیشگیری  و مبارزه با انواع بیماریهای انگلی دام و طیور
4. -    انجام اقدامات بهداشتی و نظارت بر نحوه حمل و نقل انواع دام و طیور و فرآورده های خام دامی
5. -    نظارت بر مراحل تولید  انواع فرآورده های حاصل از حیوانات در كشتارگاه ها و كارگاه ها و كارخانجات فرآوری این فرآورده ها

بی شک، توفیق در این امور مرهون همکاری و مساعدت سایر نهادهای مرتبط، تولیدکنندگان شریف و آحاد جامعه است تا ضمن ارتقای ضریب امنیت غذایی، در جهت افزایش سلامت عمومی، توسعه همه جانبه، اقتصاد مقاوم و اشتغال پایدار نیز به توفیقات لازم دست یابیم.